Uw webbrowser (Internet Explorer 11 of lager) is verouderd. Update uw browser om deze site optimaal te kunnen gebruiken.

Juul van Zijl

Als leren pijn doet

Als leren pijn doet

In mijn ooghoek zie ik een vlotte, voor mij onbekende jongen enthousiast gebarend voor het white board staan. Dat vind ik leuk aan al die glazen muren in ons nieuwe kantoor: overal om je heen is reuring. Tijdens onze gezamenlijk lunch stelt hij zich voor. ‘Hoi, ik ben Erfan en ik ben sales trainee bij Elephant Road.’ Elephant Road is een initiatief van RMMBR en DenkProducties, en zitten bij ons in het kantoor. ‘Cool’ zeg ik, ‘welkom’.

Maar ik kom erachter dat Erfan niet zomaar een leuke trainee is. Hij is pas 20 jaar en zes jaar geleden uit Iran gevlucht. Wow! En nu al zo zelfverzekerd voor een groep ervaren collega’s vertellen over hoe je het beste kunt omgaan met telefonische weerstand. In vloeiend Nederlands!

Ik ben nieuwsgierig. Wat heeft hij allemaal moeten leren om hier te staan?

Doorzetten of Netflixen?

Ik ben driekwart jaar geleden bij RMMBR gaan werken om leren leuker te maken. Maar ondanks het mooiste design, de coolste video, de leukste tekst en de beste vraag, kwam ik er al snel achter dat leren vooral staat voor doorzetten.

Persoonlijk geloof ik dat het leven continu leren is: je aanpassen aan je nieuwe werk- en leefomgeving. Kennis in je hoofd stoppen waar je helemaal geen kaas van gegeten hebt. Soms doet dat pijn en wil je alles aan de kant zetten om met je hoofd onder de dekens te Netflixen. Ja toch?

Erfan wil graag zijn leermomenten met mij delen. Of liever gezegd, zijn levenslessen. Hij zegt erbij: ‘Het is wel een lang verhaal, Rosalie. Heb je even?’

Troost vinden bij McDonalds

Het ene na het andere persoonlijk drama deelt hij openhartig. Hij begint over de burgeroorlog in Iran en over zijn vader die op gruwelijke wijze om het leven is gebracht. Daarna vertelt hij over zijn moeder die zijn moeder niet blijkt te zijn en over het AZC in Ter Apel, waar hij zich onmenselijk behandeld voelde. Uiteindelijk kwam hij terecht in een schakelklas in Groningen waar hij zijn draai niet kon vinden. Troost vond hij in hard werken. Voor drie euro per uur ’s nachts bij McDonalds hamburgers bakken was voor hem een verademing.

Wat antwoord je op zo’n verhaal? Ik dacht vooral: zit hier echt een 20-jarige tegenover me?

Voor mijn 20e maakte ik me hooguit druk over een drie voor mijn proefwerk scheikunde, een puist op mijn voorhoofd, of dat ik samen met mijn beste vriendin verliefd was op dezelfde jongen. That’s it.

Een nieuwsgierige Spaanse tandarts

Onwillekeurig komen de verhalen bij me op van nieuwkomers die ik ooit heb begeleid als taaltrainer en coach voor buitenlandse professionals. Ik leerde ze de taal, hielp bij solliciteren en bracht een snuifje cultuur bij. Vaak waren ze nieuwsgierig naar dezelfde dingen.

Een Colombiaanse fruitexporteur wilde weten hoe de Nederlandse kringverjaardag werkt. Eén stukje taart? Iedereen feliciteren met de jarige? Raar! Een Poolse IT-er vroeg zich af waarom heel Nederland meubels gaat shoppen op Tweede Paasdag. En een Spaanse tandarts verbaasde zich over het Hollandse bammetje kaas die ze met een vies gezicht de ‘triste sandwich’ noemde.

Maar Erfan maakt zich hier niet druk over.

Religie als ijkpunt

‘Ik heb over drie verschillende religies geleerd’, vervolgt hij. ‘In Iran was het de Islam, in Thailand, waar ik een jaar heb gewoond, het boeddhisme en hier het Christendom. Voordat we in Nederland kwamen brachten we een tijd in Oostenrijk door. Daar hadden mijn stiefmoeder en ik een kamertje van twee bij twee met een klein raam. Door dat raam konden we de kerktoren zien met een kruis erbovenop. Dit werd ons houvast. M’n stiefmoeder zei: Als we ooit een rustige plek om te leven vinden, ga ik me bekeren. Toen we in Groningen gingen wonen werd ik voorgesteld aan de dominee van de Martinikerk. Hij heeft me alles over het Christendom geleerd.’

Uitkering trekken of peentjes zweten?

‘Ik vind het mooi dat ik dit allemaal heb meegekregen. Maar weet je, de hemel of de hel is niet een plek waar je beland na de dood. Beide kom je tegen in het leven. Nu.’ Deze woorden galmen nog even na in mijn hoofd.

‘Ik heb geleerd dat je zelf verschillende paden moet bewandelen om erachter te komen welke leidt tot jouw geluk, jouw hemel. Die paden hebben vaak hobbels en kuilen, maar toch, zolang er geen groot hek staat, kun je er op eigen kracht komen.’

‘Wil je wel eens opgeven?’ vraag ik. ‘Natuurlijk wil ik ook wel eens opgeven en met een uitkering op de bank zitten. Maar ik moet nog zo veel leren. Voordat ik bij Elephant Road kwam, belde ik voor goede doelen in een callcenter. Ik heb honderden keren ‘nee’ gehoord. Mijn Nederlands was gewoon niet goed genoeg en mijn Iraanse achternaam hielp ook niet. Maar ik bel nog steeds. En sta zelfs voor mijn ervaren collega’s sales training te geven. Het verschil met toen is: mijn stem trilt niet meer, en dat maakt me trots.’

Glashelder leiderschap en messcherp onderhandelen

Ik denk aan de trainingen die Erfan verkoopt. De experts in deze modules hebben jarenlang aan de meest prestigieuze universiteiten gestudeerd en delen nu hun kennis over onderwerpen als glashelder leiderschap, het superbrein en messcherp onderhandelen.

Zouden zij ook wel eens onder een dekentje willen kruipen als het te ingewikkeld wordt?

Eén ding weet ik wel. Als ze het even niet meer weten en willen opgeven moeten ze Erfan bellen…