Diversiteit & Inclusie op de werkvloer: bewuster door e-learning
“Er is geen twijfel mogelijk: diversiteit en inclusie hebben positieve effecten op het welzijn van individuele medewerkers, en op het bedrijf als geheel.”
Wil jij werken voor een organisatie die innovatief, flexibel en financieel gezond is? Maar wil je je ook hardmaken voor sociale gelijkheid? Goed nieuws: investeren in diversiteit en inclusie draagt bij aan al deze doelen. Er is onomstotelijk bewijs dat diversiteit bijdraagt aan betere bedrijfsprestaties. Het zal dan ook niemand verbazen dat diversiteit en inclusie een plekje op de agenda van veel organisaties heeft weten te bemachtigen.
Toch blijft het een uitdaging om een omgeving te creëren waarin iedereen zich daadwerkelijk welkom, gewaardeerd en gerespecteerd voelt. Om dit te bereiken nemen bedrijven hun toevlucht tot allerlei praktijken en benaderingen. Trainingen en cursussen spelen hierin een cruciale rol. Hoe precies? Laten we eens kijken.
Status quo: diversiteit en inclusie op de werkvloer
De afgelopen jaren is het bewustzijn rondom diversiteit en inclusie toegenomen – zowel in de maatschappij als in het bedrijfsleven. Maar waar hebben we het nu precies over als we spreken van ‘diversiteit en inclusie’? Wat is een ‘diverse’ organisatie? En wat betekent ‘inclusie’ eigenlijk?
Een diverse organisatie heeft een mix van mensen in dienst met verschillende achtergronden en een verscheidenheid aan eigenschappen. Denk – hierbij aan zichtbare aspecten als etniciteit, leeftijd en sekse. Maar diversiteit draait ook om onzichtbare eigenschappen, zoals vaardigheden, seksuele voorkeur, neurodiversiteit en meer.
Een inclusieve organisatie is een organisatie waarin elke medewerker zich welkom, veilig en gerespecteerd voelt. Hier kan elk individu een waardevolle bijdrage leveren op een betekenisvolle manier. Je kunt eigenlijk stellen dat inclusie ervoor zorgt dat diversiteit benut wordt.
De meeste bedrijven hebben al wel een diversiteitsbeleid, maar vaak zonder het beoogde effect. In de praktijk ervaren veel mensen namelijk nog steeds vijandig gedrag, (onbewuste) vooroordelen, gebrek aan bewustzijn of begrip, discriminatie en vormen van microagressie op de werkvloer.
Impact en voordelen van diversiteit en inclusie
Er is geen twijfel mogelijk: diversiteit en inclusie hebben positieve effecten op het welzijn van individuele medewerkers, en op het bedrijf als geheel. Een doeltreffend diversiteitsbeleid draagt bij aan een inclusievere bedrijfscultuur, verbetert de betrokkenheid en inzet van medewerkers en stimuleert innovatie door het samenkomen van ideeën vanuit verschillende perspectieven. Diverse teams zijn creatiever en bedenken betere ideeën; ook maakt een diversiteit aan talenten bedrijven veerkrachtiger (Neuroleadership; Deloitte). Uit onderzoek blijkt zelfs dat diversiteit en inclusie op het werk zorgen dat de flexibiliteit toeneemt en financiële prestaties verbeteren (McKinsey).
Helaas blijkt het ondanks alle goede bedoelingen vaak nog een behoorlijke klus om diversiteit en inclusie te waarborgen. Daarom zoeken steeds meer organisaties naar manieren waarop ze deze principes actief kunnen bevorderen en zo de nodige cultuurverandering kunnen realiseren.
Gewenst gedrag
Een veelgebruikte aanpak bij het verbeteren van de bedrijfscultuur is een gedragscode. Dit document beschrijft welk gedrag nodig is voor een veilig werkklimaat en bevat richtlijnen over respectvolle communicatie. Een gedragscode draagt bij aan inclusie door te laten zien hoe men verschillen erkent en op waarde schat, en hoe men vooroordelen en discriminatie kan vermijden. Zo schep je een omgeving waarin elke medewerker zich gehoord en gerespecteerd voelt.
Leidinggevenden spelen een essentiële rol bij het bevorderen van diversiteit en inclusie. Daarom bevat een gedragscode vaak richtlijnen specifiek voor deze groep. Het zijn met name managers die de verantwoordelijkheid hebben voor het promoten van de waarden van een organisatie, het naleven van inclusief gedrag, het steunen van D&I initiatieven en het aanpakken van problemen of conflicten op een respectvolle en constructieve manier.
Duidelijke verwachtingen scheppen en een cultuur van respect en inclusie stimuleren: zo kan een gedragscode helpen een positief werkklimaat te creëren, waar diversiteit hoog in het vaandel staat en medewerkers het beste uit zichzelf kunnen halen.
De knelpunten van een diversiteitsbeleid
Ondanks het uitgebreide aanbod aan initiatieven en programma’s blijft het voor veel bedrijven lastig om diversiteit en inclusie te integreren. Om een diverse en inclusieve omgeving te creëren is het essentieel dat we een aantal hardnekkige problemen en misverstanden aan de kaak stellen. Eén van die misverstanden is dat bedrijven zich vaak blindstaren op getallen (“we moeten een X aantal mensen uit een minderheidsgroep aannemen”). Een efficiënt beleid kijkt verder dan getallen en pakt ook de cultuur van een organisatie aan (Ellemers et al). Om het nog ingewikkelder te maken, gaat daadwerkelijke inclusie niet alleen over het aanvaarden van zichtbare verschillen tussen mensen (leeftijd, gender, etniciteit), maar ook over onzichtbare verschillen (seksuele voorkeur, persoonlijkheid, werkervaring). Deze overwegingen vragen dus om een subtielere en meer genuanceerde blik.
Een ander probleem is dat verplichte trainingen vaak stuiten op vijandigheid en weerstand. Een effectiever beleid zorg ervoor dat deelname vrijwillig voelt (Dobbin & Kalev). Dit ligt in het verlengde van een groter knelpunt rondom diversiteitsprogramma’s: motivatie. Het heeft geen zin om medewerkers te forceren om eindeloze trainingen te laten doen als dat hun welwillendheid ondermijnt, zeker als daar niet eens een duidelijke terugkoppeling op volgt.
Van onboarding tot offboarding
Wat zijn nu de belangrijkste lessen bij het opzetten van een diversiteitsprogramma? Uit onderzoek door Ellemers et al komen een paar voorwaarden naar voren. De eerste is het benaderen van diversiteit vanuit de breedste zin van het woord. Om daadwerkelijk inclusief te worden, moet een organisatie de zichtbare én de onzichtbare kanten van diversiteit erkennen. Daarbij komt dat diversiteit niet gezien moet worden als ‘nog een vinkje om te zetten’ bij het aannemen van medewerkers, maar als een integraal aspect dat meeweegt tijdens alle stappen op het carrièrepad. Op die manier kan diversiteit een intrinsiek onderdeel worden van een volledig werkend leven – vanaf iemands eerste week tot aan diens afscheidsborrel.
Daarnaast stellen de onderzoekers dat het belangrijk is om diversiteit systematisch te benaderen, door maatregelen te ontwikkelen die elkaar op een logische manier aanvullen. Vervolgens is het zaak om deze bij het toepassen ook structureel te evalueren. Tot slot is het essentieel om het waargenomen diversiteitsklimaat te monitoren. Hoe ervaren de medewerkers de maatregelen? En hebben ze ook het idee dat de mate van inclusie hierdoor is veranderd? Diversiteit en inclusie hebben de meeste kans om gedeelde waarden te worden binnen een organisatie als ze systematisch benaderd worden.
De rol van e-learning binnen diversiteit en inclusie
Hoewel een training op zichzelf natuurlijk geen nieuwe sociale orde tot stand brengt, biedt e-learning wel degelijk handige tools. Zeker als je op zoek bent naar een diversiteitstraining met effect: een die steunt op vrijwillige deelname, ervaringen, inspiratie en praktijk (Deloitte).
Laagdrempelig
Ten eerste biedt e-learning een manier om elke medewerker individueel te bereiken. Medewerkers kunnen de leerstof tot zich nemen op een zelfgekozen moment en plek. Zo is de setting een stuk laagdrempeliger dan wanneer ze verplicht een aantal fysieke sessies moeten bijwonen. Omdat e-learnings een subtiele benadering mogelijk maken, stuit je minder snel op de hindernissen waar intensievere programma’s mee kampen.
Flexibel
Daarnaast zijn e-learnings flexibel. Zoals uit onderzoek is gebleken, heeft elke organisatie haar eigen unieke uitdagingen. Dat betekent dat er geen pasklare oplossing is. Maar laat dat nu precies de kracht van online leren zijn! Een e-learning kan namelijk helemaal op maat gemaakt worden, afgestemd op de behoeften van je bedrijf en de doelgroep. Ondertussen kun je zelf beslissen over het impactniveau. Wil je een oplossing die zich richt op de gehele bedrijfscultuur, of gaat je voorkeur uit naar een training die focust op losse aspecten, zoals een gedragscode of inclusieve onboarding?
Ervaren
Een effectieve e-learning bevordert bewustzijn en empathie. In online simulaties ervaren mensen situaties die ze nooit zelf meegemaakt hebben. Ze kunnen dingen vanuit een ander perspectief bekijken, en zo ervaren hoe het is om onderdeel te zijn van een benadeelde minderheidsgroep. Als ze zelf worden geconfronteerd met bepaalde scenario’s, zullen medewerkers die twijfels hebben bij diversiteitsmaatregelen eerder het nut ervan inzien.
Meten
Ook wat betreft het bijhouden van voortgang en resultaten is online leren waardevol. Met e-learnings kunnen bedrijven namelijk deelname meten en met regelmaat surveys uitsturen om de waargenomen diversiteitscultuur te peilen.
Inspirerend
Ook niet onbelangrijk: technologie helpt bij het maken van lesmateriaal dat herkenbaar, echt en zelfs leuk kan zijn. Met elementen zoals gamification en storytelling kun je een e-learning ontwerpen die een blijvende indruk achterlaat. Ook kan een inclusieve e-learning moeilijke onderwerpen toegankelijk maken met behulp van visuals en taalgebruik dat de doelgroep raakt.
Voorbeelden van D&I e-learning
Bij RMMBR weten we alles wat er te weten valt over digitale leeroplossingen. We begrijpen hoe mensen leren en werken in de wereld van vandaag. Daarmee hebben wij de ideale positie om jou te helpen bij het opzetten van een effectieve diversiteitstraining met online tools. De afgelopen jaren ontwikkelden we een reeks e-learnings die bijdragen aan een diverse en inclusieve werkplek.
Voor Royal FloraHolland ontwikkelden we een gebruiksvriendelijke e-learning over hun gedragscode, waarbij we échte verhalen van échte medewerkers gebruikten. Op die manier konden medewerkers de content verwerken in een realistische, herkenbare context.
De gemeente Amsterdam gaf ons de opdracht een module te ontwikkelen om deelnemers te leren hoe ze de Japanse duizendknoop kunnen herkennen en bestrijden. We maakten een inclusieve e-learning die draait om digitale toegankelijkheid en taalgebruik dat goed te volgen is door de verschillende doelgroepen in kwestie.
Voor het internationale team bij Booking.com ontwierpen we een onboarding die ervoor zorgt dat iedere nieuwe medewerker zich welkom voelt, ongeacht hun achtergrond.
Creative UK klopte bij ons aan voor een e-learning over gewenst gedrag. Het doel was om intimidatie en pesten in de creatieve wereld aan te pakken, door medewerkers bewuster te maken en ze uit te rusten met praktische tools om deze problemen tegen te gaan. Het resultaat is een realistische, informatieve maar vooral praktische module.
En nu?
Voor meer cases over Diversiteit & Inclusie cases, kijk ook eens hier.
